Υπόθεση Μίχου: Χριστίνα, η μητέρα του 12χρονου ως θύμα και θύτης

Το μοτίβο το έχουμε συναντήσει πολλές φορές: για εγκλήματα έμφυλης βίας που πράτουν άντρες, το βάρος της ευθύνης πέφτει συνεχώς στις γυναίκες. Με τον ίδιο τρόπο, είναι συχνό στην κοινωνία μας οι μητέρες να είναι εκείνες που άμεσα κατακρίνονται για την κακοποίηση του παιδιού τους, ακόμα και όταν δεν είναι εκείνες που έχουν κάνει το κακούργημα στο οποίο αναφέρεται η είδηση.

Είδηση: Ένας άντρας κακοποίησε παιδί.

Κοινωνία: Μα καλά, η μάνα του που ήταν;

Μήπως έχουμε εξοικειωθεί με το γεγονός ότι οι άντρες είναι πάντα οι κακοποιοί και δεν πέφτουμε από τα σύννεφα; Μήπως πιστεύουμε ότι τίποτα δεν θα σταματήσει τους άντρες από το να είναι κακοποιητικοί και έτσι περιμένουμε τις γυναίκες να τους σταματήσουν και να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους από μια πιθανή βίαιη τύχη;

Έχουμε συνηθίσει το αρχέτυπο της μητέρας ως Παναγία: αγνή, τρυφερή, ευαίσθητη, καλόκαρδη, που θυσιάζεται για το παιδί της, που πρέπει να φτάσει στα άκρα και ακόμα και να πεθάνει για αυτό αν χρειαστεί. Έχουμε συνηθίσει το αρχέτυπο του άντρα ως βίαιο εκ φύσεως, επιθετικό, ανίκανο να καταπνίξει τις ορμές και τον θυμό του. Η πατριαρχία περιμένει ηρωισμό από την γυναίκα, αλλά περιμένει τον άντρα να παραμείνει αυτός που είναι. Έχουμε λανθασμένα συνηθίσει τις γυναίκες ως φύλακες της ηθικής των ανδρών, λες και οι άντρες δεν έχουν λειτουργικό μυαλό να καταλάβουν το σωστό και το λάθος, άσχετα με το αν μπορούν να εφαρμόσουν αυτή τη γνώση.

Έτσι λοιπόν, το εχθρικό ένστικτό μας δεν δρα άμεσα προς τον άντρα που έπραξε το έγκλημα, αλλά προς τη γυναίκα που δεν έκανε τίποτα να το σταματήσει. Ακόμη και όταν η γυναίκα κάνει οτιδήποτε να το σταματήσει, θα υπάρχει πάντα δικαιολογία για να κατηγορηθεί από την κοινωνία, κυρίως αν είναι μητέρα. Η ίδια κοινωνία που μεγαλώνει τις γυναίκες να είναι παθητικές και αδύναμες, είναι η ίδια κοινωνία που τις μισεί όταν κάνουν ακριβώς αυτό που περιμένουν από εκείνες: να είναι παθητικές και αδύναμες. Αυτό συνέβει και με τη Χριστίνα. 

Τα μέσα ενημέρωσης αμέσως την έβγαλαν ένοχη. Είπαν ότι δεν μίλησε, ότι όχι μόνο επέτρεψε, αλλά έκανε πιθανή την μαστροπεία της κόρης της, παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων. Ακόμα και η δικαστής ασχολήθηκε πρώτα με την Χριστίνα και την προφυλάκισε, αντί να ασχοληθεί με τον Μίχο και τα στοιχεία που τον ανέδειξαν ως εγκληματία εξ αρχής από το κινητό της 12χρονης. Η προσοχή έχει στραφεί στην μητέρα για καιρό, αλλά με τον λάθος τρόπο.

Η ενοχή του Μίχου στην υπόθεση δεν είναι ίδια με την ενοχή της Χριστίνας. Ο Μίχος είναι παιδεραστής, βιαστής, απατεώνας, αλλά ας μην ξεχνάμε τον πραγματικό ρόλο της μητέρας στην κακοποίηση του παιδιού. Ναι "για την κακοποίηση φταίει μόνο ο κακοποιός". Επειδή όμως η Χριστίνα είναι γυναίκα και μητέρα δεν θα πει ότι είναι αθώα. Τα πανό "Έξω η μάνα από τη φυλακή" μας μεταφέρει το μήνυμα ότι επειδή είναι μάνα και γυναίκα δεν ανήκει στη φυλακή και μας αποπροσανατολίζει από την πραγματική ευθύνη που είχε η Χριστίνα στη ζωή του παιδιού της. H Χριστίνα δεν έκανε απλά λάθος αποφάσεις ως γονιός, αλλά παράνομες αποφάσεις.

To να είσαι φτωχός δεν είναι έγκλημα, αλλά δεν δικαιολογεί το να στέλνεις το ανήλικο παιδί σου να δουλέψει ή να το εμπιστεύεσαι σε ανθρώπους που δεν ξέρεις καλά. Η παιδική εργασία είναι αμέλεια, πράξη βίας και αποτελεί έγκλημα και παραβίαση βασικών παιδικών δικαιωμάτων. 

Το να πιστεύεις ότι ο Θεός φέρνει τα παιδιά επίσης δεν είναι έγκλημα, ούτε το να κάνεις 8 παιδιά και να μην χρησιμοποιείς αντισύλληψη. Ελεύθερη κάθε γυναίκα να μην χρησιμοποιεί αντισύλληψη. Aλλά η ελευθερία ενός ατόμου περιορίζεται εκεί που ξεκινά το δικαίωμα ενός άλλου. Οι γυναίκες ανήκουν σε καταπιεσμένη ομάδα, αλλά τα παιδιά είναι μια καταπιεσμένη ομάδα που ξεχνάμε. Τα παιδιά είναι στον πάτο της εξουσιαστικής ιεραρχίας Η κοινωνία μας θεωρεί το παιδί ιδιοκτησία της οικογένειας. Βάση αυτού, οι γονείς νομίζουν ότι είναι εντάξει να τα χρησιμοποιήσουν, ακόμη και όταν παρανομούν “για το καλό τους”. 

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη τροφή και την καλή, ανέμελη ζωή. Το να μην σκέφτεσαι πως θα προσφέρεις τα βασικά στα παιδιά σου είναι ανεπίτρεπτο, γιατί ρισκάρεις να τα εκθέσεις σε επικίνδυνες συνθήκες.

Η Χριστίνα όχι μόνο δεν προστάτευσε την κόρη της από πιθανό κακό εξ αρχής, όχι μόνο την άφησε στα χέρια ενός τυχαίου, αλλά την αμέλεισε, την έστειλε να δουλέψει μόνη της και όταν τα βρήκε σκούρα, την χρησιμοποίησε για να πάρει λεφτά εκβιάζοντας την πρώην σύζυγο του Μίχου.

Οι τοξικοί άντρες δεν έχουν ετικέτες να τους ξεχωρίσουμε από τους άλλους. Ξέροντας ότι το μεγαλύτερο ποσοστό κακοποίησης παιδιών συμβαίνει από αρσενικά πρόσωπα είτε μέσα στην οικογένεια, είτε που ξέρουν καλά την οικογένεια, οι γυναίκες οφείλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας και τον εαυτό μας όσο μπορούμε ακόμα και από άτομα που νομίζουμε πως είναι ασφαλή μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Χρειαζόμαστε σκεπτικισμό και δύναμη. Ναι, δεν είμαστε φύλακες της ηθικής των αντρών, αλλά αν δεν κάνουμε κάτι εμείς να τους σταματήσουμε, δεν θα το κάνουν οι ίδιοι γιατί δεν τους συμφέρει, όπως στην περίπτωση του Μίχου, που κερδοφόρησε από τον πόνο ενός αθώου 12χρονου παιδιού.

Καιρός να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε ασπρόμαυρα: Η Χριστίνα είναι και θύμα και θύτης: Η Χριστίνα είναι θύμα του συστήματος, της θρησκείας, της οπισθοδρομικότητας, της αμάθειας και δυστυχώς ως θύμα της κοινωνίας έγινε θύτης της οικογένειάς της.

Μια φιλική υπενθύμηση από τις έρευνες περί εμπορίου προσώπων, ως τροφή για σκέψη μόνο και όχι ως κατηγορία:

Είναι δύσκολο να βρεθούν αποδεικτικά στοιχεία για την πιθανή ενοχή της Χριστίνας στη μαστροπεία, καθώς η χειραγώγηση συχνά ξεκινά μέσα στην οικογένεια και αυτή η μορφή βίας είναι κρυφή - φυλάσεται από τα τείχη της οικογενειακής στέγης, αλλά και της κοινωνικής αντίλειψης της οικογένειας ως το πιο ασφαλές μέρος για το παιδί (κάτι που δεν ισχύει). Βάση ερευνών οι γυναίκες είναι αυτές που λόγο της τρυφερής τους εικόνας και της εμπιστοσύνης που δημιουργούν με τα παιδιά, είναι εκείνες που κάνουν πιθανή την πρόσβαση κακοποιών στα παιδιά τους για κάποιο αντάλλαγμα. Καμία μητέρα δεν θέλει το παιδί της να πορνεύσει, αλλά όταν δεν υπάρχει φαγητό, αναγκάζονται να πιέζουν τα παιδιά τους προς την πορνεία, γιατί αλλιώς λιμοκτονεί ολόκληρη η οικογένεια. Τα ανήλικα κορίτσια είναι συνήθως αυτά που θεωρούνται περισσότερο "κερδοφόρα".

Τα σχόλια δικά σας και ας βρει αυτή η υπόθεση την δικαιοσύνη που της αξίζει από όλες τις πλευρές, για χάρη του 12χρονου παιδιού, της οικογένειάς της και όλων των παιδιών στην Ελλάδα που κακοποιούνται καθημερινά πίσω από την ψευδή προστασία της οικογένειας.

Διάβασε: Shelley, L. (2010). Human Trafficking: A Global Perspective. Cambridge: Cambridge University Press